Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Diyarbakır İl Koordinasyonu, dört yıl önce Şırnak merkez ve Cizre, Silopi, İdil ilçeleri, Mardin’in Nusaybin, Hakkari’nin Yüksekova ile Diyarbakır’ın Sur ilçelerinde sokağa çıkma yasakları ve çatışmalardan sonra yapılan incelemeleri 2015-2016 Yıkılan Kentler başlığıyla raporlaştırdı.
Raporda, yedi yerleşim yerinde yaşanan sokağa çıkma yasakları ve çatışmalar nedeniyle 400 bin kişinin yerinden olduğu belirtildi. Özellikle yaşlılar, çocuklar ve kadınların sürecin en büyük mağdurları olduğuna dikkat çekilen raporda, kadın ve çocukların ciddi travmalar geçirdiği vurgulandı. “Göç sırasında yurttaşlar yaşanmışlıkları ve anılarının yanında sahip oldukları en temel eşyalarını dahi alamamış olmaları travmayla birlikte yoksullaşma ve mülksüzleşmelerine de yol açmıştır” denildi.
Kentlerdeki yıkımların farklılık gösterdiği ifade edilen raporda “Sur’da, Şırnak merkezde ve Nusaybin’de şehrin neredeyse yarısı yerle bir edilmişken, Yüksekova’da belirli mahalleler yıkıma uğramış ve bazı mahallelerde ise binalar kısmen hasar görmüştür. Çatışmaların yaşandığı Sur’da 6 mahallede yıkımdan sonra da fiili yasak uygulaması hala devam etmektedir. Ayrıca Ali Paşa, Lale Bey mahalleleri çatışmaların olmadığı mahaller olmasına rağmen kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirilerek mahallelerin tamamı yıkılmış ve halkın bu bölgeye girmesi fiili olarak yasaklanmıştır” bilgisine yer verildi.
Raporda, 31 köy ve 10 mahalleden oluşan Şırnak’ın Cizre ilçesinde yıkımın 4 mahallede gerçekleştiği belirtildi. Cizre’de 5 kez sokağa çıkma yasağı ilan edildiği, 14 Aralık 2015’te ilan edilen son yasağın 79 gün sürdüğü ve 2 Mart 2016’da kısmi olarak kaldırıldığı ifade edildi.
İlçe nüfusunun 2015 yılında 131 bin 816 olarak belirtildiği raporda, yasak başladıktan sonra yaklaşık 110 bin insanın yerinden olduğu ve ilçedeki nüfusun 20 binlere gerilediği vurgulandı. Özellikle son sokağa çıkma yasağının başladığı 14 Aralık 2015 tarihinden sonraki 20. günden itibaren ilçede zorunlu göçün hız kazandığına dikkat çekildi. Çatışmalar sonucu tespit edilen cenaze sayısının 251, toplamda tahmin edilen yaşamını yitirenlerin sayısının ise 280’in üzerinde olduğu belirtildi.
Ayrıca çatışmalarda hiç hasar almamış birçok evin ateşe verildiği ve kullanılamaz halde olduğu belirtildi., Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB)’nin tespitlerine de yer verilen raporda, “1200 yapının ağır hasarlı olduğu yaklaşık 10 bin yapının da zarar gördüğü kamuoyuyla paylaşılmıştır” denildi.
Kaynak: Bianet
Raporun tamamı için:
