OII Europe, ILGA Europe, İnterseks Anatolya, Pembe Hayat Derneği ve Kaos GL ortaklığında çıkan “İnterseks Bireylerin İnsan Haklarını Savunmak: Nasıl Yardım Edebilirsiniz?” kitapçığı dijital ortamda yayınlandı.
Kitapçık; Avrupa’da intersekslerin durumunu, intersekslere sıkça yöneltilen soruları, intersekslere yönelik bedensel müdahalelere ve ayrımcılıklara karşı mücadelede dirsek teması stratejilerini ve intersekslerle ilgili insan hakları raporlarına yönlendirmeleri kapsıyor.
İnterseks bireyler ne istiyor?
Uluslararası interseks insan hakları hareketi ortak taleplerini 2013 yılında 3. Uluslararası İnterseks Forumu’nda Malta Deklarasyonu ile açıkladı. Deklarasyon, genital cerrahi ameliyatların, psikolojik ve diğer tedaviler gibi sakatlayıcı ve “normalleştirici” müdahalelerin sona erdirilmesini talep ediyor. Bunların yerine, interseks bireylerin bedensel bütünlüklerini etkileyen kararları kendilerinin alabilmesinin, fiziksel özerklik ve kendi geleceğini tayin etme hakkının yolunun açılması isteniyor.
Avrupa’da olmasa da, dünyanın bazı bölgelerinde interseks bebeklerin ve yetişkinlerin öldürülmesi gibi uygulamalar hâlâ görülüyor. Avrupa’da ise interseks durumlarının patolojizasyonu, döllenme öncesi genetik teşhis, doğum öncesi görüntüleme ve tıbbi müdahale, interseks fetüslerin kürtajla alınması gibi uygulamaların giderek artmasına yol açıyor. Bu suistimaller doğrudan interseks bedenlerin sorunlu olduğu fikrinden kaynaklanıyor. Bu yüzden deklarasyonda tıbbi ilkelerde, protokollerde ve sınıflandırmalarda -örneğin Dünya Sağlık Örgütü’nün Uluslararası Hastalıklar Sınıflandırması’nda- interseksin patolojize edilmesinin durdurulması için çağrı yapılıyor.
Malta Deklarasyonu ayrıca interseks bireyler ve aileleri için destekleyici, güvenli ve kutlayıcı ortamlar yaratılmasının önemine dikkat çekiyor. Bu kapsamda cinsel kimlik farklılıkları ile alakalı nefret suçlarına ve ayrımcılığa karşı koruyucu yasalar çıkartılması, böylece intersekslerin çok yönlü ayrımcılıktan korunması isteniyor. Evlenme ve aile kurma hakkı, yasalarda kendi tanımladığı cinsiyetle temsil edilme hakkı da verilmesi istenen vatandaşlık ve insan hakları arasında.
Deklarasyonda geçmişte yaşanan adaletsizlik ve hasarların düzeltme, onarım, bilgiye ve adalete erişim yoluyla telafi edilmesi gerektiğine dikkat çekiliyor. Bu telafi, interseks bireylerin tıbbi kayıtlarına ve geçmişlerine erişim hakkını da kapsıyor. İnterseks meselesinin tıbbileştirilmesi ve bireylerin yaftalanması ciddi travmalara ve ruh sağ- lığı problemlerine yol açıyor. İnterseks bireylerin ve ailelerinin/yakınlarının hayatları boyunca psiko-sosyal desteğe ulaşabilmesi bu yüzden büyük önem teşkil ediyor. (Kitapçıktan)
