Giriş
Seçim gözlemi, hukukun üstünlüğü ve insan haklarının geliştirilmesine destek vermek amacıyla seçimlerin demokratik bir ortamda gerçekleşmesi, tüm yurttaşların seçme ve seçilme hakkından eşit olarak yararlanabilmesi için yürütülen bağımsız gözlemleme ve raporlama sürecini kapsamaktadır. Seçme ve seçilme hakkının herkes için ayrımsız uygulanması, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (İHEB) ile Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme’de (MSHS) güvence altına alınmıştır. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler (BM) Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme ise dezavantajlı grupların seçme ve seçilme hakkına erişimi ve ayrımcılığın önlenmesine ilişkin hükümler içermektedir.
Türkiye yukarıdaki sözleşmelere taraftır ve sözleşme hükümlerine uymakla yükümlüdür.
Bağımsız Seçim Gözlemi; demokratik, adil ve herkes için eşit fırsatlar içeren seçimler yapılabilmesine, seçme ve seçilme hakkının kullanılması için eşit erişim sağlanmasına katkı sağlamayı hedeflemektedir. Yurttaşların neredeyse tek katılım yolunun seçimlerde oy vermek olduğu ve demokratik katılım mekanizmalarının son derece kısıtlı olduğu Türkiye’de seçim gözleminin önemi daha da artmaktadır.
Türkiye’de 2002, 2007, 2011 seçimleri Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (ODIHR) tarafından izlenmiş ve raporlanmıştır. AGİT ODIHR her üç raporunda da Türkiye’de seçim sürecinin bağımsız gözleme açılmasını tavsiye etmiştir.
Bağımsız Seçim İzleme Platformu, insan hakları temelli seçim izleme çalışmasında; kadınlar, engelliler, etnik kökeni, dinî inancı, anadili ve cinsel kimliği farklı olanlar, zorla yerinden edilenler ve okuma-yazma bilmeyenler açısından seçme ve seçilme haklarını kullanma konusunda fırsat ve koşulların belirlenmesi, seçimlerde gerçekleşen hak ihlallerinin tespit edilmesine odaklanmaktadır.
Bağımsız Seçim Gözlemi çalışmasının ve platformun, herhangi bir siyasi parti ya da adayla doğrudan ya da dolaylı bir ilişkisi bulunmamaktadır. Bağımsız seçim gözlemcilerimiz Uluslararası Gözlem İlkeleri Beyannamesi Davranış İlkeleri’ne uygun gözlem yapmaktadır.
